SUSANSMITH
Gedigte
hoe slaap jy ben van beurden
aan die hoof uitvoerende bestuurder van Royal Dutch Shell
namens die seelewe en waters van die Wildekus
​
hoe slaap jy
ben van beurden
hoe slaap jy in die haag
met die beuels van sterwende
walvisse wat deur jou drome
blaas hoe kussing
jy jou ore ben van beurden
teen die heroute van water
se priemende krete hoe voering
jy met glansbrokaat en digte fluweel
die aanslag van desibels die kolkende
skeurende nagolwe van angs die
uitmekaarruk van nietige
ongewerweldes van hompe walvis
van buike en vinne van dolfyne
die ontploffing van hoormembrane
wat oor duisende seemyle
tyd en plek en oorlewing moes navigeer
die klikke die gromme die polse die klappe
van onderwatertaal
​
hoe slaap jy ben
​
hoe slaap jy in die koninklike
nederlandse shell in die arms
van neokolonialisme jou olie
bedruip die handpalms
van gwede en trawante jou mond
blink by die feesmaal van konings-
garnale en kreef
​
hoe slaap jy ben van beurden
​
hoe slaap jy hoe vou jy
jou kinders toe
hoe sus jy jou kleinkinders
hoe lees jy vir hulle stories
oor die aarde wat eens
mooi was en heel
voor jou
​
hoe slaap jy
​
hoe sit jy aan
by jou tafel
ben van beurden
met die liggaampies
van jou kinders netjies
in voorarmpies en boudjies
in magies en dytjies opgesny
verbros in 'n sousie
​
dis immers jy
ben van beurden
wat die brood breek
wat eet
​
(c) Susan Smith
​
Luister/Listen
how do you sleep ben van beurden
to the executive CEO of Royal Dutch Shell
on behalf of the sea creatures and waters of the Wild Coast
​
​
how do you sleep
ben van beurden
how do you sleep in the hague
with the cries of dying
whales blowing through your dreams
how do you cushion
your ears ben van beurden
against the piercing cries
of water's heralds how do you hem
with glistening brocade and thick velvet
the onslaught of decibels the whorling
broken aftershocks of anxiety the
desiccation of the smallest
invertebrates of chunks
of whale of wombs of dolphins
the explosion of tympanic membranes
that navigated survival
across thousands of nautical miles
the clicks and growls the pulses and the snaps
of subaquatic tongues
​
how do you sleep ben
​
in the arms of neocolonialism
your oil basting the palms
of gwede and his cronies your mouth
glistening from the feast of giant
shrimp and lobster
​
how do you sleep ben van beurden
​
how do you sleep how do you tuck
your children in at night
how do you comfort your grandchildren
how do you read them stories
about the earth that was beautiful
once upon a time and whole
before you
​
how do you sleep
​
how do you sit
at your table
ben van beurden
with the bodies
of your children neatly
carved into forearms and rounds
thighs and silverside
doused in a delicate gravy
​
it is after all you
ben van beurden
who breaks the bread
who eats
​
Translation by Peter Midgley
Rattle
(Online literary magazine)
PEN Afrikaans : Klimaatsdigters
Susan Smith en Els de Groen
dit is jou hand
Your hand is a warm stone
I hold between two words - Margaret Atwood
​
dit is hoe jy begin het
jou asem 'n paar uur oud:
dit is jou hand
hier is my hande
wat om joune vou
dit is jou mond
hier is myne
wat op die deursigtige skulpe
van jou vingernaels soene druk
jy het vyf vingers aan elke hand
ek het hulle afgetel
en elkeen in 'n bidrympie vasgestring
​
as jy eendag die woorde hiervoor geleer het
sal jy weet:
woorde is nooit genoeg nie
woorde is nooit klaar nie
jou hand is 'n warm klippie
wat ek tussen my woorde hou
​
(c) Susan Smith
Uit: in die afwesigheid van sin. 2012. Protea Boekhuis.
meisie met vis
met die gewig van lig
so swaar op haar vel
hoe moeilik vir haar oë
om oop te bly bo water
​
hoe moeilik
die kristalliserende sout
in die visnet van hare
die ontkleding een-een
van iridiserende skubbe
​
hoe moeilik
die verskriklike asem
deur kieue se angstige blaaie
​
vir laas daag die argief
van oorbeentjie se jaarringe
die klankgeheue uit
​
voor die perel van die oog
tot oog
verskrik
uitdoof
​
​
(c) Susan Smith
Uit: die aarde is 'n eierblou ark. Protea Boekhuis 2016.
voëls van neruda
iets van jou woorde
het verlore geraak
iets het gebly:
die uur van voëls
die uur van klip
afstand bied ’n wyer blik
die arktiese stormvoël
wat met akkurate wete jaarliks
tot negentigduisend kilometer reis
sy donker oë gestaal
teen die onmoontlike saffier van lug
word tot relikwie gepreserveer:
hy trek nie meer nie
hy bly hier
tyd is ’n spoelkloof oopgesny
deur die silwer lem van water déúr ys
twee grade C verskil
(c)Susan Smith. Uit: Die aarde is 'n eierblou ark, Protea Boekhuis, 2012.